Osmanlı Sefer Organizasyonunda Pratik Çözümler: 1634-1635 (H.1044) Tarihlerinde Karahisar-ı Şarki’de “Mükellefiyet Şeklinde Yürütülen İştira” ile Zahire Temini

Osmanlı Sefer Organizasyonunda Pratik Çözümler: 1634-1635 (H.1044) Tarihlerinde Karahisar-ı Şarki’de “Mükellefiyet Şeklinde Yürütülen İştira” ile Zahire Temini 

Süleyman Polat 

Özet 

Osmanlı Devleti’nin savaş esnasında ve hareket halindeki ordunun iaşesini sağlamak -başta savaşın başarısını temin etmek adına- en mühim meselelerinden birini teşkil etmişti. Bu meselenin çözümü dâhilinde ise reayaya yüklenen “avarız-ı divaniye” nevinden vergiler, sürsat gibi mükellefiyetler ve piyasa koşulları içerisinde yapılan satın alımlar yer almıştı. Bununla birlikte Osmanlı Devleti, savaşın başarısı ve hatta devletin bekâsı için riske atılamayacak bir konu olan ordunun iaşesi hususunda dönem dönem reayaya yüklediği mükellefiyetleri artırmıştı. Nitekim çalışmanın konusunu devletin bu temayülünde ortaya çıkmış bir iaşe temin metodu oluşturmuştur. Bu çalışmada Karahisar-ı Şarki Sancağı’ndan serbest piyasa koşulları haricinde devletin belirlediği kıstaslar dâhilinde yürütülmüş “mükellefiyet şeklinde iştira”nın esasları üzerinde durulacaktır. Buradan hareketle Osmanlı seferleri esnasında uygulanan “mükellefiyet şeklinde iştira”nın yöntem ve süreci tespit edilecektir. 

Anahtar Kelimeler: İaşe, Osmanlı Sefer Organizasyonu, Satın Alma, Karahisar-ı Şarki Sancağı, Osmanlı Devleti. 

Tam Metin

Practical Solutions in Ottoman Campaign Organization: Provision of Grain “In the Form of Obligatory Purchase” in Karahisar-ı Şarki in 1634-1635 (A.H. 1044) 

Süleyman Polat 

Abstract 

Providing food supplies for the army on campaign was one of the most crucial problems -particularly to ensure success in the campaign- in Ottoman State. Among the solutions to this problem were “Avarız-ı Divaniye” taxes and obligations such as sürsat that were imposed on rayah as well as purchases within market conditions. In addition, Ottoman State occassionally increased the obligations imposed upon rayah in order to provide food supplies for the army, a vital issue that could not be put at risk for the success of the campaign and welfare of the state. The subject of our study is the food supply method that was formed within this inclination of the state. This study will focus on the fundamentals of “obligatory purchase” which was conducted in Karahisar-ı Şarki Province independent from market conditions and in line with the criteria determined. From this point of view, the method and process of “obligatory puchase” implemented during Ottoman campaigns will be identified. 

Key Words: Food supply, Ottoman Campaign Organization, Purchase, Karahisar-ı Şarki Province, Ottoman State

Full Text