Ankara’da Yakub Abdal Zaviyesi’nin Yönetim Sorunları

Ankara’da Yakub Abdal Zaviyesi’nin Yönetim Sorunları 

Ahmet Köç 

Özet 

Türk kültürünün kendi yapısı içerisinde geliştirdiği zaviyeler, erken dönemden itibaren devletin iskân politikasının başarıya ulaşmasında ve iç güvenliğin sağlanmasında önemli rol oynamıştır. Bu çalışmada âyende ve revendeye/gelip geçen yolcuya hizmet vermesi için Ankara yakınındaki Elmadağ yamacında kurulmuş olan Yakub Abdal Zaviyesi’nde yaşanan idarî ve iktisadî kaynaklı problemler ele alınacaktır. Kurumdaki idarî problemler toplumun bir yansıması olarak dönemlere göre farklılık göstermiştir. Osmanlı Devleti’nde kötüleşen iktisadî koşullar, vakıflarda çalışan kişileri de derinden etkilemiştir. Nitekim vakıf yönetiminde ortaya çıkan yolsuzluklar ve usulsüzlükler, bozulan düzene işaret etmektedir. Bozulan bu düzene bağlı olarak, Yakub Abdal Vakfı’nda tevliyet ve meşihat görevlerinde sık sık el değiştirmeler yaşanmıştır. Bu çalışma, sicil ve arşiv kaynaklarına bağlı kalarak Yakub Abdal Zaviyesi’nin tarihini derinlemesine ele alacaktır. Zaviyenin kuruluşundan itibaren XIX. yüzyıla kadar geçen süre içerisinde burada ortaya çıkan idarî ve iktisadî kökenli sorunların, müessesenin idarî yapısını yeniden şekillendirdiği görülecektir.

Anahtar kelimeler: Osmanlı, Ankara, Zaviye, Yakub Abdal, Bektaşî, Bayramî, Kâdirî, Mevlevî

Tam Metin

Administrative Conflicts of the Zaviye of Yakub Abdal in Ankara 

Ahmet Köç

Abstract 

The zaviyes that arose from charecteristics of the Turkish culture, played important roles in succession of the Ottoman State’s settlement policy and in securing domestic safety. In this article, it is analyzed that economic and religious conflicts of the administration of the zaviye of Yakub Abdal that founded at the side of Elmadağ to do a safety service for passengers. The administrative problems at the institution changed according periods as a reflection of the society. The economical conditions that got worse in the Ottoman State, effected people working in waqfs deeply. Corruptions and irregularities in the administration of waqfs point out that situation. In this context, tasks of tevliyet and meşihat in the Yakub Abdal Waqf frequently changed hands. Based on the archival sources, this article examines the history of the zaviye of Yakub Abdal in details. In this article that focuses on the zaviye, it is discussed that big administrative and economical conflicts appearing on the institution from its foundation to the 19th century. 

Key words: the Ottoman State, Ankara, Zaviye (dervish lodge), Yakub Abdal, Bektaşî, Bayramî, Kadirî, Mevlevî.

Full Text